Anudan News भारतीय शासन, राज्य शासन आणि विविध विभाग नागरिकांसाठी अनेक योजना राबवतात. या योजनांच्या माध्यमातून शेतकरी, महिला, विद्यार्थ्यांना, मजूर वर्गाला आणि गरजू लोकांना आर्थिक मदत म्हणजेच अनुदान दिले जाते. पण अनेकदा लोकांना प्रश्न पडतो की —
“माझ्या खात्यात अनुदान पडले का?”, “रक्कम जमा झाली का?”, “कोठे तपासायचे?”
आजच्या डिजिटल युगात सरकारने ही प्रक्रिया खूप सोपी केली आहे. आपण घरबसल्या मोबाईलवरून, आधार क्रमांक, खाते क्रमांक किंवा मोबाईल नंबर टाकून आपल्या खात्यात अनुदान जमा झाले आहे का हे तपासू शकतो.
🔶 अनुदान म्हणजे काय?
“अनुदान” म्हणजे सरकारकडून एखाद्या नागरिकाला, शेतकऱ्याला, विद्यार्थ्याला किंवा उद्योगाला दिलेली आर्थिक मदत.
ही मदत प्रामुख्याने विशिष्ट उद्देशासाठी असते — जसे की शेती, शिक्षण, व्यवसाय, घरकुल, विमा, महिला सक्षमीकरण इत्यादी.
अनुदानाच्या काही प्रमुख प्रकार पुढीलप्रमाणे आहेत:
-
शेतीसाठी अनुदान: बियाणे, खत, पंप, ड्रिप, बोअरवेल, पाइपलाइन यासाठी.
-
महिला योजना अनुदान: लाडकी बहीण योजना, सावित्रीबाई फुले योजना, महिला बचतगट यांसाठी.
-
विद्यार्थी अनुदान: शिष्यवृत्ती, शिक्षणफी सवलत, विद्यार्थी मदत योजना.
-
घरकुल योजना: प्रधानमंत्री आवास योजना, रामाई घरकुल योजना इ.
-
उद्योग अनुदान: तरुण उद्योजक योजना, अण्णासाहेब पाटील कर्ज योजना इ.
🔶 अनुदान तपासण्याचे कारण काय?
अनेकदा अर्ज केल्यानंतर लाभार्थ्यांना योजनेचा लाभ मिळतो का नाही याची शंका असते. बँकेत पैसे आले की नाही हे वेळेवर न कळल्याने अनेकदा लोक तक्रारी करतात. त्यामुळे आपले अनुदान तपासणे हे आवश्यक आहे.
याचे फायदे असे:
-
पैसे आलेत का हे खात्री होते
-
जर रक्कम आली नसेल तर तक्रार नोंदवता येते
-
अर्जाची स्थिती समजते
-
बँक आणि सरकारमध्ये ताळमेळ ठेवता येतो
🔶 अनुदान खात्यात पडले तपासा – ऑनलाइन पद्धती
सरकारने विविध विभागांच्या वेबसाइट्स आणि पोर्टल्स तयार केल्या आहेत जिथे नागरिक आपले अनुदान तपासू शकतात. खाली प्रमुख मार्ग दिले आहेत:
🟢 1. महाडीबीटी पोर्टल (MahaDBT Portal)
लिंक: https://mahadbt.maharashtra.gov.in
ही महाराष्ट्र शासनाची अधिकृत वेबसाइट आहे जिथे जवळजवळ सर्व शासकीय योजना एकत्रित केल्या आहेत.
तपासण्याची प्रक्रिया:
-
वेबसाइटला जा – https://mahadbt.maharashtra.gov.in
-
“Applicant Login” वर क्लिक करा.
-
आपला Username, Password आणि Captcha टाका.
-
“My Applied Schemes” मध्ये जा.
-
ज्या योजनेसाठी अर्ज केला आहे ती योजना निवडा.
-
तिथे “Status” किंवा “Payment Details” या विभागात Approved / Rejected / Payment Done असा स्टेटस दिसेल.
-
जर “Payment Done” असे लिहिलेले असेल, तर रक्कम आपल्या बँक खात्यात जमा झाली आहे.
अधिक माहितीसाठी येथे क्लिक करा
🟢 2. PFMS पोर्टल (Public Financial Management System)
लिंक: https://pfms.nic.in
हे केंद्र सरकारचे अधिकृत पेमेंट ट्रॅकिंग पोर्टल आहे. केंद्र व राज्य सरकारच्या बहुतांश योजना (PM Kisan, Scholarship, DBT इ.) यांची पेमेंट माहिती येथे मिळते.
तपासण्याची प्रक्रिया:
-
https://pfms.nic.in या साइटला भेट द्या.
-
“Know Your Payments” या पर्यायावर क्लिक करा.
-
आपला बँक नाव, खाते क्रमांक, आणि कॅप्चा कोड भरा.
-
“Search” वर क्लिक करा.
-
स्क्रीनवर लगेच आपली पेमेंट हिस्ट्री दिसेल –
-
तारीख
-
रक्कम
-
योजना नाव
-
व्यवहार क्रमांक (Transaction ID)
-
-
जर “Success” असा मेसेज दिसत असेल, तर आपले अनुदान खात्यात आले आहे.
🟢 3. PM Kisan Portal (पीएम किसान योजना)
लिंक: https://pmkisan.gov.in
ही योजना शेतकऱ्यांसाठी आहे. दर चार महिन्यांनी ₹2000 रक्कम थेट खात्यात जमा केली जाते.
तपासणी प्रक्रिया:
-
वेबसाइट उघडा – https://pmkisan.gov.in
-
“Beneficiary Status” वर क्लिक करा.
-
आधार क्रमांक, खाते क्रमांक किंवा मोबाईल नंबर टाका.
-
“Get Data” वर क्लिक करा.
-
रक्कम कधी जमा झाली, कोणत्या तारखेला, कोणत्या बँकेत, हे सर्व तपशील दिसतील.
🟢 4. माझी लाडकी बहीण योजना पोर्टल
लिंक: https://mahilakalyan.maharashtra.gov.in
लाडकी बहीण योजनेत पात्र महिलांना दरमहा ₹1500 थेट खात्यात मिळतात.
तपासणी प्रक्रिया:
-
अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या.
-
“Ladki Bahin Payment Status” किंवा “DBT Payment Check” वर क्लिक करा.
-
आपला आधार क्रमांक किंवा मोबाईल नंबर टाका.
-
OTP टाकून लॉगिन करा.
-
तिथे “Payment Status: Successful / Pending / Failed” असा मेसेज दिसेल.
अधिक माहितीसाठी येथे क्लिक करा
🟢 5. बँक खात्यातून तपासा (Net Banking / Mobile App)
आपल्या बँकेच्या नेटबँकिंग किंवा मोबाईल अॅपमधून देखील आपण सहज तपासू शकता.
उदाहरण:
-
SBI, Bank of Maharashtra, HDFC, Axis, इत्यादी सर्व बँकांच्या अॅपमध्ये “View Transactions” मध्ये जा.
-
जर GOI-DBT किंवा DBT Payment अशा नावाने एंट्री दिसली, तर ते अनुदान खात्यात आले आहे याचा पुरावा आहे.
🔶 ऑफलाइन पद्धत (Offline Method)
जर आपल्याकडे इंटरनेट सुविधा नसेल, तर पुढील पद्धतीने तपासता येते:
-
बँक शाखेत जा: पासबुक अपडेट करून पहा.
-
CSC केंद्र / सेवा केंद्र: आपला आधार आणि खाते क्रमांक देऊन “DBT Payment Status” तपासू शकतात.
-
तालुका कार्यालय / पंचायत समिती: संबंधित योजनेच्या अधिकाऱ्यांकडून आपला अर्ज आणि पेमेंट स्टेटस विचारू शकता.
-
SMS अलर्ट: अनेक बँका DBT पेमेंट जमा झाल्यावर SMS पाठवतात. तो मेसेज तपासा.
अधिक माहितीसाठी येथे क्लिक करा
🔶 अनुदान न आल्यास काय करावे?
जर तपासल्यानंतर तुमच्या खात्यात रक्कम आली नसेल, तर खालील कारणे असू शकतात:
-
e-KYC पूर्ण झाले नाही
-
बँक खाते आधारशी लिंक नाही
-
चुकीचा खाते क्रमांक / IFSC कोड
-
अर्जात अपूर्ण कागदपत्रे
-
योजना पात्रतेतून वगळले गेले
-
सर्व्हर तांत्रिक त्रुटी
उपाय:
-
e-KYC करा (CSC केंद्रावर किंवा ऑनलाइन)
-
बँकेत खाते-आधार लिंक तपासा
-
संबंधित विभागाशी संपर्क साधा
-
तक्रार नोंदवा (PFMS हेल्पडेस्क / DBT ग्रिव्हन्स पोर्टल)
🔶 सामान्य चुका टाळा
-
खोटी वेबसाइट वापरू नका
-
OTP किंवा बँक माहिती कोणालाही देऊ नका
-
फसवे मेसेज / कॉलपासून सावध रहा
-
फक्त अधिकृत सरकारी वेबसाइटवरूनच माहिती तपासा
अधिक माहितीसाठी येथे क्लिक करा
🔶 उपयुक्त वेबसाइट्सची यादी
- प्रत्येक योजना अर्ज करताना मोबाईल नंबर व आधार बरोबर नोंदवा.
-
योजना मंजूर झाल्यावर नियमितपणे PFMS किंवा महाडीबीटी पोर्टलवर तपासा.
-
वेळोवेळी पासबुक अपडेट ठेवा.
-
काही योजनांमध्ये अनुदान हप्त्यांमध्ये दिले जाते, त्यामुळे “Pending” दिसल्यास घाबरू नका.