Ladki bahin payment मुख्यमंत्री ‘माझी लाडकी बहीण योजना’ ही महाराष्ट्र सरकारची महिलांसाठीची एक महत्त्वाकांक्षी आणि लोकाभिमुख योजना आहे. या योजनेअंतर्गत राज्यातील पात्र महिलांना दरमहा ₹१,५०० मानधन देण्यात येते. उद्दिष्ट आहे महिलांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम बनवणे, त्यांच्या स्वावलंबनाला बळ देणे आणि घरगुती तसेच सामाजिक पातळीवर त्यांचा सन्मान वाढवणे.
ही योजना विशेषतः १८ ते ६० वयोगटातील राज्यातील सर्वसामान्य, मध्यमवर्गीय आणि आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल महिलांसाठी आहे. महिलांच्या जीवनात छोटासा पण सातत्यपूर्ण आर्थिक आधार निर्माण करणे हेच या योजनेचे मुख्य ध्येय आहे.
💰 सप्टेंबर महिन्याचा हप्ता जमा – महिलांना मोठा दिलासा
सप्टेंबर २०२५ महिन्याचा हप्ता थेट लाभार्थी महिलांच्या बँक खात्यात जमा होण्यास सुरुवात झाली आहे. अनेक दिवस महिलांना याची प्रतिक्षा होती कारण अतिवृष्टी, पूर आणि नैसर्गिक आपत्तीच्या पार्श्वभूमीवर निधी वेळेत मिळेल की नाही याची शंका निर्माण झाली होती.
मात्र सामाजिक न्याय विभागाने तब्बल ₹४१० कोटींचा निधी महिला व बालविकास विभागाकडे वर्ग केला आहे आणि त्यामुळे हप्ता वितरणाची प्रक्रिया सुरळीत सुरू झाली आहे.
राज्यभरातील लाखो महिलांच्या खात्यात या हप्त्याचा पैसा जमा होण्यास सुरुवात झाल्याने, दिवाळीच्या पार्श्वभूमीवर हा एक मोठा दिलासा ठरला आहे.
🌸 KYC न केलेल्या महिलांनाही मिळाला हप्ता!
ही योजना सुरु झाल्यापासून अनेक महिलांनी e-KYC प्रक्रिया पूर्ण केली आहे. परंतु काही महिला विविध तांत्रिक कारणांमुळे KYC करू शकल्या नव्हत्या. अशा महिलांसाठी सरकारने एक दिलासादायक निर्णय घेतला आहे —
➡️ KYC न केलेल्या महिलांनाही सप्टेंबरचा हप्ता (₹१५००) जमा करण्यात आला आहे.
यामुळे ई-केवायसीच्या त्रासामुळे चिंतेत असलेल्या महिलांना तात्पुरता मोठा दिलासा मिळाला आहे. सरकारकडून स्पष्ट करण्यात आले आहे की, सध्या केवायसी प्रक्रियेत काही तांत्रिक अडचणी असल्याने कोणालाही वंचित ठेवले जाणार नाही. मात्र भविष्यातील हप्त्यांसाठी e-KYC पूर्ण करणे आवश्यक राहील.
📍 KYC प्रक्रिया का आवश्यक आहे?
राज्य सरकारने या योजनेत पारदर्शकता राखण्यासाठी आणि बनावट अर्जदारांना रोखण्यासाठी ई-केवायसी (Electronic Know Your Customer) प्रक्रिया बंधनकारक केली आहे.
ही प्रक्रिया केल्यामुळे –
-
फक्त खऱ्या पात्र लाभार्थ्यांना निधी मिळतो.
-
डुप्लिकेट किंवा फसव्या लाभार्थ्यांची नोंदणी थांबते.
-
सरकारला महिलांचा अचूक डेटा ठेवता येतो.
म्हणूनच प्रत्येक लाभार्थी महिलेसाठी e-KYC दरवर्षी एकदा करणे बंधनकारक आहे.
🧾 KYC करण्यासाठी दोन महिन्यांची मुदत
महिला व बालविकास मंत्री अदिती तटकरे यांनी स्पष्ट केले आहे की, सर्व लाभार्थी महिलांनी पुढील दोन महिन्यांच्या आत आपली ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करणे आवश्यक आहे.
आतापर्यंत जवळपास १ कोटी महिलांनी e-KYC यशस्वीरित्या पूर्ण केली आहे.
परंतु अद्याप काही लाख महिला बाकी आहेत आणि त्यांच्यासाठी सरकारने ही मुदत वाढवली आहे.
⚙️ ई-केवायसी करताना येणाऱ्या अडचणी
e-KYC प्रक्रिया तांत्रिक स्वरूपाची असल्याने अनेक महिलांना त्यात त्रास होत आहे. त्यातील काही प्रमुख अडचणी पुढीलप्रमाणे आहेत 👇
-
वेबसाईट ठप्प होणे किंवा एरर येणे:
अधिकृत वेबसाईट कधी कधी जास्त ट्रॅफिकमुळे बंद पडते. त्यामुळे लॉगिन, OTP किंवा सबमिट करताना एरर दाखवते. -
OTP न येणे:
अनेक महिलांना आधार-लिंक मोबाईलवर OTP येत नाही. नेटवर्क समस्या, नंबर बदललेला असणे, किंवा आधारमध्ये नोंदलेला मोबाईल निष्क्रिय असणे ही सामान्य कारणे आहेत. -
पती किंवा वडिलांचा आधार क्रमांक आवश्यक असणे:
केवायसी करताना महिलांना स्वतःचा तसेच पती/वडिलांचा आधार क्रमांक टाकणे अनिवार्य आहे. मात्र काहींचे पती/वडील हयात नाहीत किंवा आधार कार्ड उपलब्ध नाही. त्यामुळे प्रक्रिया अडकते. -
सर्व्हर स्लो किंवा तांत्रिक बिघाड:
दिवसाच्या काही वेळेस सर्व्हर स्लो असल्याने माहिती सबमिट होत नाही. -
फेक वेबसाईट्समुळे गोंधळ:
गुगल सर्चमध्ये अनेक बनावट (Fake) वेबसाईट्स दिसत आहेत ज्या योजनेच्या नावाने लाभार्थ्यांची वैयक्तिक माहिती मागतात. अनेकांनी चुकीने अशा साइटवर माहिती भरून आपली संवेदनशील माहिती धोक्यात आणली आहे.
⚠️ महत्वाची सूचना — बनावट वेबसाईटपासून सावध रहा!
‘माझी लाडकी बहीण’ योजनेच्या e-KYC साठी फक्त आणि फक्त अधिकृत सरकारी वेबसाईटच वापरा:
🔗 https://ladakibahin.maharashtra.gov.in/ekyc
इतर कोणत्याही साइटवर माहिती भरू नका. कारण अशा फेक वेबसाईट्स तुमचा आधार, बँक खाते आणि मोबाईल नंबर चोरून फसवणूक करू शकतात.
शासनाने याबाबत जनजागृती मोहीम सुरू केली आहे आणि पोलिस यंत्रणांनाही अशा बनावट वेबसाईट्सविरुद्ध कारवाईचे निर्देश दिले आहेत.
🧍♀️ e-KYC प्रक्रिया कशी करावी? (सोप्या भाषेत)
ई-केवायसी ही प्रक्रिया तुम्ही स्वतः मोबाईलवर किंवा जवळच्या महिला बालविकास कार्यालयात, ग्रामपंचायत केंद्रात करू शकता. खाली स्टेप बाय स्टेप प्रक्रिया दिली आहे:
-
वेबसाईटला भेट द्या:
https://ladakibahin.maharashtra.gov.in/ekyc -
Aadhaar क्रमांक प्रविष्ट करा:
तुमचा आधार नंबर योग्यरीत्या टाका आणि “Get OTP” वर क्लिक करा. -
OTP टाकून सत्यापन करा:
मोबाईलवर आलेला OTP टाका आणि सबमिट करा. -
पती/वडिलांचा आधार क्रमांक भरा:
जर प्रणालीने मागितला तर आवश्यक माहिती भरा. -
माहिती पडताळा आणि सबमिट करा:
तुमची माहिती पडताळून अंतिम सबमिट करा. -
पावती/प्रमाणपत्र डाउनलोड करा:
प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर KYC पूर्ण झाल्याचा संदेश मिळेल. तो डाउनलोड करून ठेवावा.
📅 पुढील हप्ते मिळवण्यासाठी KYC आवश्यक
जरी KYC न केलेल्या महिलांना सप्टेंबरचा हप्ता मिळाला असला तरी पुढील हप्त्यांसाठी e-KYC पूर्ण करणे अत्यावश्यक आहे. सरकारने स्पष्ट केले आहे की –
“KYC प्रक्रिया पूर्ण न केल्यास भविष्यातील मानधन जमा करण्यात येणार नाही.”
म्हणजेच, हप्ता मिळत राहावा यासाठी पुढील दोन महिन्यांत KYC पूर्ण करणे प्रत्येक लाभार्थी महिलेच्या दृष्टीने अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
📊 योजना निधी आणि आर्थिक पारदर्शकता
सामाजिक न्याय विभागाने यासाठी ₹४१० कोटींचा निधी वर्ग केला आहे. प्रत्येक लाभार्थीला ₹१५०० प्रमाणे अंदाजे २७ लाख महिलांना या टप्प्यात लाभ मिळणार आहे.
सरकारने DBT (Direct Benefit Transfer) प्रणालीद्वारे थेट लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात निधी जमा करण्याची व्यवस्था केली आहे. त्यामुळे मध्यस्थ किंवा भ्रष्टाचाराला वाव राहणार नाही.
🪙 महिलांना मिळणारा लाभ
या योजनेचा फायदा घेतलेल्या महिलांचे म्हणणे आहे की, हा ₹१५०० चा हप्ता त्यांच्या दैनंदिन खर्च, मुलांच्या शिक्षण, औषधोपचार आणि लहान व्यवसायासाठी मोठी मदत ठरतो.
शहरात असो वा गावात — या रकमेमुळे महिलांना आत्मविश्वास, स्वावलंबन आणि घरातील निर्णय प्रक्रियेतही सहभाग वाढला आहे.
📞 तक्रार किंवा मदत केंद्र माहिती
जर e-KYC करताना अडचण आली तर तुम्ही खालील ठिकाणी संपर्क करू शकता:
-
जवळचे अंगणवाडी केंद्र / ग्रामसेवक कार्यालय
-
महिला व बालविकास विभागाचे हेल्पलाइन क्रमांक
-
तालुका महिला बालविकास अधिकारी कार्यालय
येथे अधिकारी तुमची तांत्रिक समस्या सोडवण्यासाठी मदत करतात.
🌺 योजनेचा समाजावर होणारा परिणाम
‘माझी लाडकी बहीण’ योजना ही फक्त आर्थिक मदत नसून ती महिलांच्या सन्मान आणि स्वावलंबनाची दिशा आहे.
या योजनेमुळे महिलांना –
-
आर्थिक निर्णयांमध्ये सहभाग
-
स्वतःचा लहान व्यवसाय सुरू करण्याची संधी
-
घरखर्चात हातभार
-
आत्मविश्वास आणि समाजात सन्मान
असा सकारात्मक बदल जाणवतो आहे.
🔮 आगामी काळातील सुधारणा
राज्य सरकारने पुढील काळात या योजनेत काही सुधारणा करण्याचे संकेत दिले आहेत. त्यात –
-
मोबाइल अ‍ॅपद्वारे KYC प्रक्रिया सुलभ करणे
-
वृद्ध व विधवा महिलांसाठी विशेष सहाय्य
-
नवीन लाभार्थ्यांसाठी ऑनलाइन नोंदणी सुलभ करणे
-
बँक खात्याशी थेट ऑटो-लिंक सुविधा
या बदलांमुळे योजनेचा लाभ आणखी सुलभ होईल.