Nuksan Bharpai News महाराष्ट्रात यंदा झालेल्या अतिवृष्टीमुळे शेतकऱ्यांचे मोठे नुकसान झाले आहे. काही जिल्ह्यांत सलग पावसामुळे पिके पाण्याखाली गेली, काही ठिकाणी वादळामुळे शेतीचे नुकसान झाले तर काही भागात शेतमाल सडून गेला. या सर्व परिस्थितीचा गांभीर्याने विचार करून राज्य सरकारने शेतकऱ्यांना मोठा दिलासा देणारा निर्णय घेतला आहे. राज्याचे कृषिमंत्री यांनी नुकतीच घोषणा केली की, अतिवृष्टीमुळे नुकसान झालेल्या शेतकऱ्यांना हेक्टरी ₹१७,००० इतकी सरसकट पीक विमा नुकसान भरपाई दिली जाणार आहे.
अधिक माहितीसाठी येथे क्लिक करा
🌧️ अतिवृष्टीचा फटका – शेती उद्ध्वस्त
महाराष्ट्रातील विदर्भ, मराठवाडा, कोकण, पश्चिम महाराष्ट्र व खानदेश या सर्वच भागांत या वर्षी अनियमित पावसाचा तडाखा बसला. काही ठिकाणी पिकांची वाढ सुरू असतानाच मुसळधार पाऊस झाला, तर काही भागांत पूरस्थिती निर्माण झाली. त्यामुळे सोयाबीन, कापूस, मका, तूर, भात, भाजीपाला आणि ऊस यांसारख्या पिकांचे प्रचंड नुकसान झाले.
अनेक शेतकऱ्यांचे कुटुंब आर्थिक संकटात सापडले. अशा वेळी सरकारने केलेली ही नुकसानभरपाई म्हणजे त्यांच्यासाठी एक मोठा दिलासा ठरणार आहे.
अधिक माहितीसाठी येथे क्लिक करा
💰 हेक्टरी ₹१७,००० नुकसानभरपाई – कोणाला मिळणार?
कृषी विभागाच्या अहवालानुसार, ज्या शेतकऱ्यांचे पीक अतिवृष्टी, पूर किंवा पाणी साचल्यामुळे पूर्णपणे किंवा अंशतः नष्ट झाले आहे, त्यांनाच या योजनेचा लाभ मिळणार आहे. सरकारने ही भरपाई सरसकट स्वरूपात देण्याचा निर्णय घेतला आहे, म्हणजेच विमा कंपन्यांकडून दाव्याच्या प्रक्रियेची गुंतागुंत नसेल.
नुकसानभरपाईचा तपशील असा आहे:
-
असिंचित (कोरडवाहू) शेतीसाठी: प्रति हेक्टर ₹13,500
-
सिंचित (पाण्याखालील) शेतीसाठी: प्रति हेक्टर ₹17,000
-
फळबागांसाठी: प्रति हेक्टर ₹25,000 पर्यंत
ही रक्कम शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात थेट (DBT पद्धतीने) जमा केली जाणार आहे.
🧾 पंचनामे प्रक्रिया सुरू
राज्य शासनाने सर्व जिल्हाधिकाऱ्यांना आणि तहसीलदारांना तत्काळ पंचनामे करून अहवाल सादर करण्याचे आदेश दिले आहेत. संबंधित जिल्हा प्रशासनाने महसूल, कृषी आणि पंचायत समितीच्या अधिकाऱ्यांच्या माध्यमातून गावनिहाय सर्वेक्षण सुरू केले आहे.
पंचनाम्यांत पुढील माहिती समाविष्ट केली जाते:
-
शेतकऱ्याचे नाव आणि पीक तपशील
-
पिकाचे नुकसान टक्केवारी (५०% पेक्षा जास्त असल्यास पात्र)
-
हेक्टरी क्षेत्रफळ
-
शेतीचे प्रकार – कोरडवाहू / सिंचित
-
फोटो, व्हिडिओ आणि GPS लोकेशन पुरावे
हे सर्व डेटा ‘Mahacrop’ पोर्टलवर अपलोड केले जात आहेत, जेणेकरून पारदर्शकता राखली जाईल.
अधिक माहितीसाठी येथे क्लिक करा
📱 शेतकऱ्यांनी काय करावे?
शेतकऱ्यांनी आपले आधार, बँक खाते, जमीन सातबारा, पीक नोंद आणि मोबाइल क्रमांक अद्ययावत ठेवणे आवश्यक आहे.
पंचनाम्यासाठी अधिकारी गावात आल्यानंतर शेतकऱ्यांनी पुढील कागदपत्रे दाखवावीत:
-
सातबारा उतारा
-
पीक कापणी रजिस्टर (लागवड दाखवलेली तारीख)
-
आधार कार्ड
-
बँक पासबुक
जर पंचनाम्यात नाव राहिले असेल, तर शेतकऱ्यांना संबंधित तहसील कार्यालयात अर्ज करून तक्रार नोंदवता येईल.
🏛️ कृषिमंत्र्यांची घोषणा
कृषिमंत्री यांनी पत्रकार परिषदेत सांगितले की, “शेतकऱ्यांच्या मागील काही महिन्यांपासूनच्या कष्टांवर पावसाने पाणी फेरले आहे. अशा परिस्थितीत सरकार शेतकऱ्यांच्या पाठीशी ठामपणे उभी आहे. पंचनामे पूर्ण झाल्यानंतर एकाच क्लिकवर सर्व पात्र शेतकऱ्यांच्या खात्यात नुकसानभरपाई थेट जमा केली जाईल.”
त्यांनी पुढे असेही सांगितले की, विमा कंपनी आणि बँकांमध्ये अडथळे येऊ नयेत, म्हणून शासनाने स्वतंत्र टास्क फोर्स नेमली आहे.
🧮 लाभार्थी ओळख आणि निधी वाटप
शासनाने जिल्हानिहाय निधी वितरणाची रूपरेषा तयार केली आहे. ज्या जिल्ह्यांत अतिवृष्टीमुळे नुकसान सर्वाधिक झाले आहे, त्या जिल्ह्यांना प्राधान्य दिले जाईल.
उदा. अमरावती, अकोला, बुलढाणा, नांदेड, लातूर, नाशिक, सांगली, रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग, नागपूर, यवतमाळ, आणि उस्मानाबाद हे जिल्हे यात प्रमुख आहेत.
अहवाल मंजूर झाल्यानंतर शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात थेट DBT पद्धतीने रक्कम जमा केली जाणार आहे.
🪙 लाभ मिळण्यासाठी आवश्यक अटी
-
शेतकऱ्याने संबंधित हंगामात पीक नोंदणी केलेली असावी.
-
अतिवृष्टीमुळे नुकसान ५०% पेक्षा अधिक असावे.
-
नुकसान झालेली जमीन स्वतःच्या किंवा भाडेपट्टीवर असलेली असावी.
-
संबंधित शेतकरी पीक विमा योजनेत सामील असावा (काही प्रकरणांत अपवाद दिला जाईल).
-
eKYC पूर्ण असणे आवश्यक.
अधिक माहितीसाठी येथे क्लिक करा
🌿 शासनाचे उद्दिष्ट
या योजनेचा उद्देश फक्त नुकसानभरपाई देणे नाही, तर शेतकऱ्यांचा आत्मविश्वास परत मिळवणे आहे. सतत बदलणाऱ्या हवामानामुळे शेती जोखमीची झाली आहे. म्हणूनच सरकार आता “हवामान आधारित कृषी संरक्षण योजना” आणण्याचाही विचार करत आहे.
⚙️ पुढील प्रक्रिया
पंचनामे पूर्ण झाल्यानंतर जिल्हाधिकारी अहवाल पाठवतील आणि कृषी विभाग अंतिम मंजुरी देईल. त्यानंतर DBT द्वारे निधी जमा होईल.
या प्रक्रियेला सुमारे १५ ते २० दिवसांचा कालावधी लागू शकतो.
शासनाकडून मिळालेल्या माहितीनुसार, पहिला हप्ता नोव्हेंबरच्या पहिल्या आठवड्यात जमा होण्याची शक्यता आहे.
अधिक माहितीसाठी येथे क्लिक करा
📣 शेतकऱ्यांना सूचना
-
पंचनामे सुरू असताना अधिकारी आल्यास उपस्थित राहा.
-
चुकीची माहिती दिल्यास लाभ रद्द होईल.
-
लाभ मिळाल्यावर बँक खात्यातील रक्कम तपासा आणि खात्री करा.
-
कोणतीही अडचण असल्यास आपल्या तहसील कार्यालय किंवा कृषी सहाय्यक कार्यालयाशी संपर्क साधा.